Pracownia Diagnostyki Obrazowej

Badanie USG

Jak działa aparat USG?

Aparat USG, inaczej określany jako ultrasonograf, jest to urządzenie wykorzystujące do działania ultradźwięki, dzięki którym to możliwe jest wykonywanie badania, jak również obrazowania tkanek. Dzięki nowoczesnym aparatom, bez problemu można dokonać diagnostyki obrazowej, otrzymując tym samym wysokiej jakości obraz przekroju obiektu, który jest badany. Dzięki wysokiej rozdzielczości, wynik badania USG jest dokładny, miarodajny i skuteczny w ocenie lekarza specjalisty. Dzięki nim można dokonać zobrazowania nawet najmniejszych narządów wewnętrznych. 

Aparaty USG wykorzystywane są w wielu dziedzinach medycyny. W sposób szczególny sprawdzają się w ginekologii, niezbędne są w anestezjologii, ale także w kardiologii, w dermatologii czy chirurgii. Nowoczesne aparaty USG posiadają wiele funkcji i możliwości.

Czym jest badanie USG?

USG, czyli ultrasonografia jest to badanie obrazowe, które pozwala zobaczyć zarówno wielkość, jak również i kształt narządów wewnętrznych. To podstawowe badanie diagnostyczne, które opiera się na wykorzystaniu fal akustycznych, mających wysoką częstotliwość. Przenikają przez komórki organizmu, nie wyrządzając im żadnej szkody. Wykorzystując specjalny żel, przewodzenie impulsów jest łatwe, szybkie i skuteczne, a widoczny na ekranie monitora obraz USG dokładny i czytelny. Możliwe jest wykonanie badania USG różnych fragmentów organizmu, począwszy od USG jamy brzusznej, przez USG piersi, serca, węzłów chłonnych, po badanie stawów, mięśni i wszelkich narządów. 

Czy USG jest bezpieczne?

Ultrasonografia jest więc jedną z najbezpieczniejszych i najmniej inwazyjnych procedur medycznych, a w związku z tym może być przeprowadzana z praktycznie dowolną częstotliwością, również w czasie ciąży, kiedy to zresztą należy do podstawowych badań kontrolnych.

Ultrasonografia – jak wygląda badanie?

Samo badanie jest nieinwazyjne i bezbolesne. Przed jego wykonaniem, pacjent powinien pamiętać o kilku, bardzo ważnych zasadach. Jakich? Nie wolno palić papierosów, gdyż mogą one zniekształcić oglądany obraz. Nie powinno się jeść ciężkostrawnych posiłków, bowiem mogą one mieć wpływ na dokładną widoczność. Najlepiej postawić na badanie na czczo, a jeśli nie ma możliwości wykonania go w godzinach porannych, wybrać lekkostrawne jedzenie. Przed badaniem najlepiej jest wypić około 1 litra wody niegazowanej, a następnie skorzystać z toalety, jeśli badana ma być jama brzuszna czy płód. Pusty pęcherz w takich bowiem przypadkach to podstawa. Badanie USG może być wykonywane na niemal wszystkich częściach ciała, jednak nie zaleca się jego wykonywania na otwartych ranach, na oparzeniach czy urazach. 

Czy to badanie nie powinno zatem zastąpić wszelkich innych? Nie, bowiem nie jest ono w stanie wykryć wszystkich schorzeń. Struktura kości możliwa jest do zobaczenia jedynie poprzez RTG, z kolei schorzenia kręgosłupa czy zmiany w mózgu poprzez rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową. Ultrasonografia jest w stanie zbadać wszelkie narządy i tkanki, jednak bada je powierzchownie, nie mogąc dostać się do samego wnętrza. I tak jest w stanie zobrazować wierzchnią warstwę kości czyli okostną, ale samej struktury kości już nie. 

Co można zbadać dzięki USG?

Takie USG wykonuje się przez powłoki brzuszne lub przez pochwę (inaczej: transwaginalnie), używając w każdym przypadku innego typu głowicy. Dzięki istnieniu ultrasonograficznych głowic o rozmaitych rozmiarach i kształtach bada się, swoją drogą, bardzo różne elementy ludzkiego ciała. Wśród najczęściej spotykanych procedur wymienić można choćby:

  • USG jamy brzusznej,
  • USG piersi (sutka),
  • USG serca (tzw. echo serca, inaczej: echokardiografia),
  • USG tarczycy,
  • USG dopplerowskie (inaczej: Doppler, obejmuje tętnice i żyły),
  • USG ginekologiczne,
  • USG położnicze (wspomniane badanie przeprowadzane w ciąży),
  • USG prostaty,
  • USG jąder,
  • USG układu moczowego,
  • USG tkanek miękkich,
  • USG poszczególnych stawów (np. USG stawu kolanowego).

Ultrasonografia pozwala ocenić rozmiar, kształt oraz stan naczyń krwionośnych, narządów i poszczególnych tkanek z dokładnością do 0,1 mm. Podczas badania można wykryć m.in. guzy, torbiele, ropnie, zmiany pourazowe i nowotworowe – przy czym służy ono nie tylko do diagnozowania schorzeń, ale też do monitorowania postępów leczenia. Dzięki USG można ponadto sprawdzić, czy płód w łonie matki rozwija się prawidłowo (i jakiej jest płci), a także przeprowadzać wymagające dużej precyzji zabiegi, takie jak choćby biopsja.

Nie wszystko jednak da się w tej technologii zbadać. Ultradźwięki mają bowiem problem z pokonaniem tkanki kostnej, a także powietrza znajdującego się w przewodzie pokarmowym i płucach. Czasem więc trzeba zrobić raczej rentgen, tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny (np. do zobrazowania obudowanego czaszką mózgu).

Korzyści wynikające z badania USG

Zalet wykorzystywania USG jest bardzo dużo, stąd też badanie to jest jednym z najczęściej wykorzystywanych w większości dziedzin medycyny. To, co na pewno przemawia za jego wykonaniem to bezpieczeństwo. Jakie jedno z nielicznych, nie działa w żaden sposób szkodliwie i nie powoduje żadnych, niebezpiecznych dla zdrowia konsekwencji. Jest ono szybkie w wykonaniu. Wystarczy tylko nałożyć na głowicę specjalny żel, a następnie przyłożyć ją do badanej części ciała, by od razu otrzymać wynik, bez zbędnego czekania.

Zwykłe badanie – ogromna moc

Choć badanie takie jest proste, bezinwazyjne i szybkie w wykonaniu, to bez wątpienia dzięki swoim możliwościom, może nieść ratunek zdrowiu, a nawet i życiu osoby poszkodowanej. Krew w płucach czy w worku osierdziowym, pęknięte narządy czy inne uszkodzenia w ciele, których nie widać gołym okiem. Takie badania pozwalają na wykrycie nowotworów we wczesnym stadium, jak i innych stanów chorobowych, w których czas odgrywa istotne znaczenie i na nim właśnie należy się skupić. 

Ultrasonograf tworzy obraz na ekranie monitora, który to widoczny jest dzięki odbijaniu się ultradźwięków, jakie emitowane są przez aparat USG. Dźwięki te mają częstotliwość, która jest niesłyszalna dla człowieka. W porównaniu do rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej czy też zdjęć rentgenowskich, to jest całkowicie bezpieczne i nieinwazyjne.